Wacław Potocki
Ustęp ten przedziela na dwie połowy obszerna satyryczna wycieczka przeciw zniewieściałości i małoduszności współczesnych, w zestawieniu z dzielnością i ofiarnością
obywatelską, jaką okazała dawna szlachta w wyprawie chocimskiej.
Cała akcja wojenna w trzeciej części, najobszerniejszej z dziesięciu, na jakie się dzieli poemat, ogranicza się na przeprawieniu wojsk przez most zbudowany na Dniestrze i
rozłożeniu obozu po drugiej stronie rzeki w dogodnej i warownej pozycji.
Przejście wojsk po moście daje okazję Potockiemu do charakterystyki dwóch wodzów wyprawy, Chodkiewicza i Lubomirskiego, i obdzielenia ich całym zasobem porównań z postaciami
dziejów starożytnego świata, jakim rozporządzał poeta:
_Nie tak Hektor serdeczny, nie tak był wspaniały _
_[...] Agamemnon [...
],_
_Kajus nie tak roztropny, Pirrus nie tak możny _
_Ręką i mową, nie tak Hannibal postrożny, _
_Nie tak Kamili szczęśliwy, nie tak jeden ze stu _
_Scypijo, jako tu był z
twarzy, z mowy, z gestej _
_Hetman polski roztropny, serdeczny, wspaniały, _
_Szczęśliwy i ostrożny;_
Nie jest to naturalnie portret Chodkiewicza, lecz wymarzony przez poetę ideał
wodza; w innym znowu ustępie podsuwa własny wizerunek w miejsce postaci walecznego pogromcy Szwedów i Turków.
„Chodkiewicz” — powiada (dopisując to widocznie w swej starości poeta),
_z którego niech każdy bierze wzorki,_
_Prosto z pościeli, książki wziąwszy i paciorki,_
_Tam
szedł, kędy go kapłan czeka u ołtarza,_
_I Stwórcy swemu chwałę codzienną powtarza, _
_Za przeszłą noc dziękuje, na dzień się porucza,_
_Bo mu razem i starość, i
słabość dokucza .
_
Czyż to nie wierny obraz porannych modłów autora _Zaciągu pod chorągiew Chrystusa, _posiadającego w swej Łużnej kościół parafialny, czyż nie poznajemy tu tego samego
staruszka, co maczając grzanki w piwie, przypatruje się przez okno dworskiej komnaty pięknościom zimowego krajobrazu?
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>