Wacław Potocki
_
Z tym pesymizmem mędrca izraelskiego łączy Potocki stoicką zasadę rozwijaną przez Senekę, że człowiek „póki tylko żyje, póki tylko ziewa, zawsze albo się boi, albo się
spodziewa” i za swym rzymskim mistrzem przedstawia cały szereg niewolników pewnej namiętności.
Oto palony żądzą wyniesienia się „w kruchej cegle wystał jakoby za pokutę dołek, żeby go przecie kiedy nie
minął on stołek”, skąpiec znowu śród bogactw nagromadzonych
umiera w nędzy, „gdy drudzy jedli, pili, on połykał ślinki”. Ten znowu dumny, „pospólstwa faworem odęty, w niebo pluje i stawia z tablatury pięty”.
Inny znowu dla pozyskania popularności „karmi i poi, trąbi, bębni, skrzypie, wioskę sprzeda ojcowską, a pieniądze sypie”, niepomny na to, że „póki psu dajesz , tobą się
opieka; przestaniesz? da kto więcej: kąsa cię i szczeka”.
Wtedy dopiero, przekonawszy się o całej marności naszych zabiegów i rozkoszy, gdy „trzeci kur zapieje, skoro przyjdzie nam umierać”, wtedy dopiero, gdy „śmierć oczy
przetrze”, poznajemy, że życie nasze było „snem-marą”.
Wszystko, za czym ubiegaliśmy się: „sławę, bogactwa, rozkosz, świeckie delicyje, lekki wiatr po znikomem powietrzu rozwije”, a „skoro spadną one mgły i blask sławy szumny,
aż nie masz nic, aż nago wleziem się do trumny, jakośmy na świat wyszli”.
Jednakże okropne skutki tego snu-życia człowiek pozna dopiero, „gdy straszne uderzą pobudki” i „trąba anielska” powoła na sąd ostateczny, na który poeta, przybierając ton
kaznodziejski, wzywa przede wszystkim wszystkich „wielkich” tego świata, „co nad duszami i [...] nad ciały berła mają albo pastorały”.
Tak zapatrując się na życie, Potocki, za Horacym i rozwijającymi jego myśl poetami polskimi XVI i XVII w.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>