Wacław Potocki
..”.
Treść jednak tej najwyższej mądrości starożytnego świata nie przedstawiała prawie żadnego związku z praktycznymi potrzebami, dążeniami i uczuciami ówczesnego życia.
Był to prawdziwy „kwiatek przy kożuchu”, sprzęt zbytkowny, z którym nie umiały się obchodzić prostacze stosunkowo umysły.
Stąd głębsze zastanowienie się prowadziło je do przekonania, że cała mądrość ludzka to „sen i nocne brednie” [—], że zbyteczne wysilenie umysłu, a więc uczoność
Greków i Rzymian, doprowadziła do upadku te ludy, że podobnież przejęta od starożytnych mądrość, a od Włochów polerowność sprowadziły na Rzeczpospolitą szereg klęsk, które
omalże jej nie zgubiły (Twardowski), że więc jedynie wiara, jedynie nauka Kościoła podaje nam prawdy i niewzruszone, i pożyteczne, bo zapewniające żywot wieczny, wobec którego
cóż warta mizerna egzystencja na dogorywającym już świecie.
Lekceważy więc Potocki naukę i zabiegi mędrków, którzy „piszą co głowa to inaczej”; a między innymi takie niedorzeczności, „że ziemię jak pieczenią obrócą na rożnie,
słońce w mecie posadzą”, sam przecie nie może pojąć, jakim sposobem „antypodzi, naród człeczy, piętami w nasze pięty godzi; oni nam, my się im też, dziwujemy wzajem [...
], że w niebo nie przepadną, gdy od ziemię wiszą?” .
Jeden przecie z najszkodliwszych wyników ciemnoty umysłowej, w jakiej ze swym przedstawicielem, Potockim, pogrążony był cały stan szlachecki, stanowiło ogólne przeświadczenie o
doskonałości politycznego ustroju Rzeczypospolitej, wskutek której wszystkie ludy z zawiścią patrzą na polską wolność i nie mogąc jej posiadać, rade by ją zniszczyć.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>